Zakład Aktywności Zawodowej w Sandomierzu (ZAZ) mieści się na ul. Trześniowskiej 13A, 27-600 Sandomierz. Zakład działa na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. nr 123, poz. 776 z późn. zm.), Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 lipca 2012r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej.

Organizatorem Zakładu Aktywności Zawodowej w Sandomierzu (ZAZ) jest Caritas Diecezji Sandomierskiej, mieszczący się na ul. Opatowskiej 10, 27-600 Sandomierz, reprezentowany przez ks. Dyrektora Bogusława Pitucha. Zakład Aktywności Zawodowej jest jednostką wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo.

W ZAZ zatrudnienie znalazły osoby niepełnosprawne zaliczone do znacznego stopnia niepełnosprawności i osoby zaliczone do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
u których stwierdzono autyzm, upośledzenie umysłowe lub chorobę psychiczną. Na dzień 31 grudnia 2024 roku w ZAZ zatrudnionych było 50 sposób w tym 37 osób
z niepełnosprawnościami na stanowiskach: pracownik gospodarczy, pomoc kuchenna kelner oraz 13 osób stanowiących kadrę/personel obsługowy.

Celem Zakładu Aktywności Zawodowej jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób
z niepełnosprawnościami, przygotowanie ich do życia w otwartym środowisku, pomoc
w realizacji pełnego, niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia na miarę indywidualnych możliwości, dostosowanie stanowisk pracy do indywidualnych potrzeb pracowników niepełnosprawnych, mentoring trenerów pracy, szkolenia, , autoprezentacji i radzenia sobie ze stresem, promowaniu wizerunku osoby niepełnosprawnej jako pełnosprawnego pracownika w środowisku lokalnym.

Wszystkie wyżej wymienione działania, mają na celu do zwiększenia kompetencji zawodowych oraz społecznych osób z niepełnosprawnościami - co w przyszłości umożliwi osobą z niepełnosprawnościami  znalezienie zatrudnienia na otwartym rynku pracy.

1. Przedmiot działalności

Zakład Aktywności Zawodowej w Sandomierzu prowadzi działalność wytwórczo- usługową, dzięki czemu realizuje zadania dotyczące rehabilitacji społeczno- zawodowej osób z niepełnosprawnościami.  

Profil działalności ZAZ opiera się na dwóch działach: gastronomicznym i gospodarczym.

Na poszczególnych działach każdego dnia wyspecjalizowana kadra, w której skład wchodzą Trenerzy pracy wyrabia w pracownikach niezbędne cech, które są konieczne w każdej pracy tj:  punktualność, odpowiedzialność za wykonywana parce, systematyczność itp. 

Do zadań działu gospodarczego należy:

• usługi porządkowe
• drobne prace remontowe (malowanie, odświeżanie pomieszczeń itp.),
• dbanie o tereny zielone,
• wykonywanie usług  hafciarskich,
• odśnieżanie,
• świadczenie usług sprzątających,
• prace rękodzielniczo-wytwórcze na które składa się przede wszystkim wyrób okolicznościowych kompozycji kwiatowych ze sztucznych kwiatów, tworzenie kompozycji z żywych roślin, tworzenie dekoracji, stroiki, kartki okolicznościowe, tworzenie upominków, perfumowanych mydeł, świec zapachowych, tworzenie upominków, wytwarzanie biżuterii z żywicy, wyrobów ceramicznych,
• wytwarzanie nadruku na tkaninach i porcelanie.

Pracownicy działu gospodarczego, pod okiem Trenerów pracy zajmują się również obsługą  „Wypożyczalnią sprzętu rehabilitacyjnego”, do szczegółowych zadań w tym zakresie należy:

• przygotowywać sprzęt rehabilitacyjny do wydania klientowi;
• dokonywać oceny sprawności sprzętu rehabilitacyjnego;
• zgłaszać usterki sprzętu rehabilitacyjnego;
• instruować w jaki sposób należy użytkować oraz przewozić sprzęt rehabilitacyjny,
• przyjmować zwracający sprzęt od klienta,
• dbać o czystość sprzętu rehabilitacyjnego, oraz w miejscu jego przechowywania.

Pracownicy z niepełnosprawnościami zatrudnieni na stanowisku pracownik gospodarczy dodatkowo wspierają dział gastronomiczny wykonując dekoracje miejsc w których odbywają się przyjęcia okolicznościowe zarówno w ZAZ jak i w miejscach wskazanym przez klientów zewnętrznych (na specjalne życzenie)- tworząc kompozycje z żywych kwiatów, dekoracje z różnych materiałów, które zdobią  miejsca w których świadczona jest usługa np. cateringowa.

Do zadań działu gastronomicznego należy:

• prowadzenie jadłodajni,
• przygotowywanie i sprzedaż posiłków dla klientów,
• świadczenie usług cateringowych,
• przygotowywanie bufetów kawowych
• przygotowywanie zimnych płyt,
• przygotowywanie słodkich stołów
• przygotowywanie przyjęć okolicznościowych np. urodziny, wigilie, spotkania wielkanocne, stypy itp.

W swojej bogatej ofercie ZAZ posiada miedzy innymi: przystawki, zupy, drugie dania, sałatki, desery, napoje zimne i gorące, potrawy zgodne z przygotowanym menu, pierogi, krokiety a także ciasta. Na specjalne życzenie klienta przygotowujemy najróżniejsze dania i słodkości.

ZAZ posiada również Food Tracka i oferuje szybkie dania np: Hood dog, zapiekanka, cheeseburger, hamburger, strips z kurczaka, sałatki, frytki, kawa herbata itp. Dzięki dofinansowaniu z PFRON w roku 2024 zostały zakupione grille  gazowe dzięki którym możemy poszerzyć ofertę od dania grillowe np. kiełbasa grillowana, mięso grillowane, warzywa grillowane  możemy wzbogacić nasza ofertę. Zakupiony został również granitor do sorbetów, który wzbogaci nasza ofertę o napoje mocno zmrożone.

Klientami ZAZ-u są osoby prywatne, beneficjenci biorący udział w projektach Caritas Diecezji Sandomierskiej a także firmy z terenu sandomierskiego i klienci indywidualni .

Prowadzenie działalności wytwórczo - usługowej pozwala na realizację nadrzędnego celu ZAZ, którym jest rehabilitacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych ze znacznym oraz umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, orzeczonym w związku z  upośledzeniem umysłowym, chorobą psychiczną lub autyzmem. Wyspecjalizowana kadra ZAZ przygotowuje osoby niepełnosprawne, po przez zwiększanie ich kompetencji zawodowych i społecznych odnalezienia pracy na otwartym rynku. 

Aktywizacja zawodowa

Celem ZAZ jest aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami. Niejednokrotnie okazuje się, że  podjęcie zatrudnienia w ZAZ jest jedyną szansą na nawiązanie kontaktów społecznych, nabycie umiejętności pełnienia ról społecznych, zdobycie wiedzy i doświadczenia zawodowego, co w przyszłości umożliwi znalezienie zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Każdego dnia wyspecjalizowana kadra wyrabia w pracownikach niepełnosprawnych poczucie odpowiedzialności za jakość i efekt wykonywanej pracy. Podejmowane są także wszelkie starania by w pracownikach wyrobić nawyk punktualności, staranności, odpowiedzialności.

W ZAZ dbamy by pracownicy niepełnosprawni nabywali nowe a także rozwijali swoje dotychczasowe umiejętności, po przez udział w szkoleniach w szczególność: szkolenie BHP, obsługi sprzętu gastronomicznego: ekspresów, fontanny czekoladowej, kruszarki do lodu, kostkarki, szatkownicy do warzyw, kotleciarki i innych. Pracownicy działu gospodarczego, uczą się obsługi maszyn i urządzeń znajdujących się na stanowiskach prac.

Szkolenia odbywają się według potrzeb pracowników, bo często zdarza się ze pracownik z niepełnosprawnościami gdy wróci do pracy po urlopie bądź po dłuższym zwolnieniu chorobowym nie pamięta jak obsługiwać sprzęt, które znajdują się na stanowisku jego pracy. W związku z powyższym Trenerzy pracy często przed rozpoczęciem pracy przypominają zasadę działania sprzętów i urządzeń, oraz instruując w jaki sposób efektywnie ich używać. 

Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych

Szczególną rolę w ZAZ odgrywa rehabilitacja społeczna. W związku z tym, że w ZAZ zatrudnienie znajdują osoby z niepełnosprawnościami ze specjalnymi schorzeniami (zaburzenia psychiczne, upośledzenie umysłowe a także autyzm), rehabilitacja społeczna ma tu ogromne znaczenie. Dla tej grupy osób z niepełnosprawnościami konieczne jest prowadzenie działań mających na celu samodzielne funkcjonowanie w społeczeństwie, budowanie poczucia własnej wartości.

Osobom niepełnosprawnym zatrudnionym w ZAZ brakuje wiedzy na temat gospodarowania finansami, maja trudności w pisaniu, liczeniu a także czytaniu, nie maja świadomości że te umiejętności odgrywają bardzo ważną rolę w codziennym życiu. Aby poprawić funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami w wyżej wymienionych dziedzinach prowadzone są zajęcia, warsztaty, ćwiczenia.

Praktycznie każda osoba niepełnosprawna walczy codziennie ze stresem, z sytuacjami trudnymi, z negatywnymi emocjami, w związku z powyższym organizujemy warsztaty, pogadanki, scenki sytuacyjne aby pokazywać jak sobie radzić z takimi sytuacjami. W zakładzie organizowane są także różnego rodzaju spotkania okolicznościowe, aby pokazywać naszym pracownikom jak należy się zachować w sytuacjach społecznych czy też kulturowych.

Celem rehabilitacji społecznej jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w życiu społecznym, wyrównywaniem szans i poszanowanie praw osób niepełnosprawnych. Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych realizowana jest przede wszystkim przez:

• wyrabianie zaradności osobistej i pobudzenie aktywności społecznej osoby niepełnosprawnej,
• wyrabianie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych,
• likwidację barier, w szczególności architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, technicznych, w komunikowaniu się i dostępie do informacji,
• kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań sprzyjających integracji z osobami niepełnosprawnymi.

Działania w zakresie rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych są odpowiedzią na trudności ograniczające, a często wręcz uniemożliwiające osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie w środowisku i kontaktowanie się z otoczeniem. Usunięcie istniejących przeszkód oraz umożliwienie osobom niepełnosprawnym poruszania się w otoczeniu pozwala na właściwe funkcjonowanie społeczne i realizację osobistych potrzeb i aspiracji.

Do podstawowych form aktywności wspomagającej proces rehabilitacji społecznej oraz zawodowej w ZAZ zalicza się:

• wyjazdy integracyjne,
• prace rękodzielnicze,
• doposażanie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze,
• likwidację barier architektonicznych, technicznych i barier w komunikowaniu się,
• zajęcia z fizjoterapeutą oraz psychologiem,
• dostęp do różnorodnych form aktywności w zakresie sportu, kultury, rekreacji i turystyki.

Rehabilitacja ruchowa – lecznicza

Zakład Aktywności Zawodowej w ramach swojej działalności zapewnia także rehabilitację ruchową – leczniczą dla pracowników z niepełnosprawnościami.

Rehabilitacja ta jest procesem wielowymiarowym, który obejmuje różnorodne metody i podejścia terapeutyczne, mające na celu wsparcie osób w powrocie do zdrowia
 i maksymalnej funkcjonalności.

W zakładzie powołano Zespół programowy, który w obecności osoby z niepełnosprawnością opracowuje indywidualny plany rehabilitacji społecznej, zawodowej a także leczniczej. Program ten realizowany jest etapowo, następnie oceniane są postępy rehabilitacji i tworzone nowe plany. W składzie zespołu programowego znajduje się fizjoterapeuta, który dba o kondycję fizyczno-zdrowotną osób objętych programem.

Na terenie ZAZ  znajduje się sala rehabilitacyjna wyposażona w urządzenia do gimnastyki, ćwiczeń koordynacyjno - ruchowych, siłowych oraz ogólnorozwojowych, są to: drabinki, bieżnia, rowerek stacjonarny, stoper, oraz różnego rodzaju piłki i dyski do ćwiczeń, materace, obciążniki, stepy, piłeczki sensoryczne, gumy gimnastyczne, fotele masujące itp.

Rehabilitacja lecznicza koncentruje się na przywracaniu funkcji ruchowych, siły mięśniowej, zakresu ruchu i koordynacji miedzy innymi w  przebiegu chorób przewlekłych.

Podczas zajęć prowadzonych przez fizjoterapeutę nasi podopieczni walczą z otyłością, brakiem kondycji, niską wydolnością organizmu, brakiem prawidłowej postawy ciała, problemy z koordynacją ruchową, bólami różnych części ciała, problemami manualnymi.

Zgodnie z art. 29 ust 1 pkt.2 Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ZAZ musi spełniać warunki wskazane w art. 28 ust. 1 pkt. 3 tejże ustawy tj. zapewniać doraźną i specjalistyczną pomoc, opiekę medyczną, poradnictwo i usługi rehabilitacyjne. W związku z powyższym w czasie pracy zakładu w sąsiednim budynku należącego również do Organizatora jest obecna pielęgniarka, która świadczy doraźną opiekę medyczną dla pracowników ZAZ.

Zakład Aktywności Zawodowej w Sandomierzu

Ul. Trześniowska 13A 27-600 Sandomierz

NIP - 864 196 06 43, REGON - 040092844-00210, Nr. Konta 11 1240 4416 1111 0011 0341 1494

Numery kontaktowe:

Biuro 15 847 97 37

Wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego oraz sprzątającego: 536 849 925

Dział gastronomiczny: 513 339 109

Adres e-mail: zazsandomierz@o2.pl

Strona internetowa;  https://zaz-sandomierz.pl/

Facebook; https://www.facebook.com/ZAZwSandomierz